Tirilye’de doğan ve Yunanistan’da eğitim gördükten sonra Metropolit olarak Küçük Asya'ya (Türkiye’ye) dönen Chirisostomos tarafından 1904- 1909 yılları arasında yaptırılan Taş Mektep, restore ediliyor. Kıbrıslı Rum lider Başpiskopos Makarios’un eğitim gördüğü rivayet edilen bu okulda müdür olarak görev yapan Hrisostomos ( Chrisostomos ), daha sonra İzmir metropolitanı olmuştur.
Dönemin batı mimarisini yansıtan neo - klasik tarzda bir yapı olan Taş Mektep, Tirilye’de Rum nüfusun iyice azalması nedeniyle 1924’te yetim ve öksüz çocukların eğitimi için Darü’l-eytam okulu olarak hizmete açıldı. İlkokul ve ortaokul olarak 1986'ya kadar işlevini sürdüren bina, 1989’da boşaltıldı. Yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın önemli yapıları arasında bulunan Taş Mektep’te, kültür derslerin yanı sıra marangozluk, demircilik gibi sanatlar da öğretildi. 1928’den sonra bina önce beş sınıflı yataklı bölge okulu, sonraları ise, yatılı kısmı kaldırılarak gündüzlü ilkokul olarak hizmete devam etti. 1986’da okul koruma derneğinin başvurusu üzerine Bayındırlık İl Müdürlüğü teknik elemanlarının yaptığı inceleme sonucunda Taş Mektep’in çatısında, duvarlarında ve döşemelerinde sorunlar tespit edildi ve can güvenliği açısından sakıncalı bulunarak 1989’da boşaltıldı.
965 metrekarelik bir arsa üzerinde inşa edilen binanın batı cephesindeki bir taş üzerine oyularak yazılmış, “M. MYPIDHS APXITEKTWN 1909" ifadesinden, Mimarın M. Myrides olduğu ve binanın 1909'da tamamlandığı anlaşılıyor. Taş Mektep’te Mudanya Belediyesi tarafından 10 Haziran 2017 tarihinde düzenlenen tören ile restorasyon çalışmaları başlatıldı. Tam 28 yıl boyunca kaderine terk edilen Taş Mektep, tüm ihtişamıyla yeniden Bursa’ya kazandırılıyor.
STONE SCHOOL (TAŞ MEKTEP)
Stone School was built between 1904 and 1909 by Chirisostomos, who was born in Tirilye and returned to Turkey as metropolitan bishop after his education in Greece. Today, it is handed down to future as a notable historical asset. According to rumors, Cypriot Greek Archbishop Makarios also attended this school. The principal Chrisostomos eventually became metropolitan bishop of Izmir.
Stone School is a neo-classical structure that reflects the western arhictecture of the time. Due to diminution of Greek population in Tirilye, it was transformed into an orphanage in 1924. The building served as primary and secondary school until 1986, before being discharged in 1989. Stone School is one of the most important buildings not only in Turkey but all around the globe. Carpentry and forging were among the crafts taught therein. After 1928, the building served as a boarding primary school, before becoming a day school.
Back in 1986, school protection association applied to Provincial Directorate of Public Works, whereupon some structural wear and tear was detected on the roof, walls and floorings. Accordingly, Stone School was evacuated in 1989 in order to prevent safety problems. According to indication “M. MYPIDHS APXITEKTWN 1909” on western façade of the school, built on a land of 965 m2, the architect M. Myrides completed the construction in 1909. Following a ceremony on 10 June 2017, Mudanya Municipality started restoration works at Stone School. After being abandoned for 28 years, Stone School is about to return to Bursa with all its glory.
