Mudanya Gezi, Rehberi

Osmanlı Devletinin Birinci Dünya Savaşında yenik düşmesi, Mondros Mütarekesinin imzalanmasıyla Türk yurdu ve Türkler için kara günlerin başlamasına neden olmuştu. 30 Ekim 1918'de imzalanan mütareke ile Türk yurdu düşmanlar tarafından yer yer işgal edilmeye başlanmıştı. Batı Anadolu'ya Yunanlıların çıkışından bir gün sonra da Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'dan Samsun'a hareket etmişti. Bu yıllar da ordu birlikleri terhis edilmekte ve silahları da elinden alınmaktaydı.

Atina hükümeti cephedeki yenilginin bozguna dönüştüğünü 1 Eylül 1922 gecesi öğrendi, “ Küçük Asya’da yaşanan Anadolu felaketi, Yunan milletinin nesillerdir içinde besleyip büyüttüğü “ MEGALİ İDEA “ adı verilen ve İstanbul başkent olmak üzere Bizans İmparatorluğu’nu yeniden kurma rüyasına” son vermişti.

45 yıl, Kadıköy-Eminönü-Sirkeci hattında yolcu taşıyan tarihi gemi 16 yıl sonra  Güzelyalı Limanından İstanbul Belediyesine teslim edilmek üzere 2 Römorkör ile birlikte İstanbul'a doğru yola çıktı. Hatırlanacağı üzere Güzelyalı Belediye Başkanı Selçuk Mutlu tarafından 2006 yılında 100 bin dolara satın alınan gemi CHP'li Mudanya Belediyesi tarafından İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile yapılan görüşmeler sonunda ücretsiz olarak hibe edilmişti.

Mudanya Mütareke binası imza salonundaki duvarda duran atlas kumaş üzerine yazılmış bir beyit. Şiirde şunlar yazıyor;

“Hak tecelli eyleyince her işi asan eder
İsteyince bir muradı lahzada ihsan eder”

Mudanya'ya kazandırılan tarihi gemi bedavaya İstanbul Büyükşehir Belediyesine hibe edildi. Güzelyalı Yat Limanı’nda gemi otel olarak hizmet veren Turan Emeksiz yolcu vapuru, müze, hastane ve ya kütüphane olarak yaşatılmak üzere Mudanya Belediyesi’nin ekim ayı olağan meclis toplantısında (1 ekim 2021) İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bedelsiz olarak devredildi.

Batılı emperyalist ülkelerin, özellikle de İngilizlerin teşvik ve desteği ile 15 Mayıs 1919'da Yunan ordusu Anadolu'yu işgal etmek üzere İzmir'e asker çıkardı. Hasan Tahsin (Osman Nevres) adlı kahraman bir gazeteci ise bu işgale anında karşı koyarak tabancasıyla işgalcilerin üzerine ilk kurşunu sıktı. Ancak karşı ateşle şehit edildi.

İngilizlerin Mudanya'ya asker çıkarması sırasında kahramanca mücadele verenlerden biride Mudanyalı Şükrü Çavuştur. Mudanya tarihiyle ilgisi bakımından Mudanyalı Şükrü Çavuş'un hikayesini de değinmekte yarar vardır. Bu konuda İstiklal savaşı ile ilgili bir eser yazan Rahmi Apak şu bilgileri vermektedir. "Bu harekatta 56. tümenin Mudanya'da bulunan bir bölüğüne ait subay ve bazı erler esir edilmişlerdi.

1883 yılında İstanbul Beşiktaş'ta doğdu. Ahmet Efendi'nin oğludur. 14 Ocak 1901'de Harp Okulu'na girip, 22 Ağustos 1903'te Teğmen olarak mezun oldu. 22 Temmuz 1908'de Kıdemli Üsteğmenliğe terfi etti.

"Demiryollar" dergisinin Şubat 1941, 192. sayısında yayınlanan bir yazıda anlatılan pek çoğumuzun yetişemediği, çok eskilerde kalmış güzellikleri dergi sayfalarından çıkarıp sizlerle paylaşmak, toplumsal belleğimizi tazelemek istedik.

Mudanya Bursa'nın İskelesi olmasından ötürü, Bursa'yı ziyaret edecek olan devlet büyükleri genellikle deniz yolunu kullanarak Mudanya'dan gelip geçiyorlardı. Böylece Mudanya, devlet büyüklerini karşılama ve törenlerde ilk hoşgeldin yeri olmuştur. Türk Devletinin kurucusu Atatürk de Mudanya'da bir kaç kez karşılanmış veya uğurlanmıştır.

41 Km.Uzunluğunda olan Bursa - Mudanya Demiryolu hattı 1873 yılında yapımına başlandı. Bu dar demiryolu hattı 1908 yılında 10 lokomotif 14 yolcu vagonu 50 yük vagonuyla 18 Haziran 1892'de ilk seferini yapmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra 1933 yılında 50 Türk Lirasına kamulaştırılmıştır. Ekonomik olmadığı gerekçesiyle 1948 yılında kaldırılması kararlaştırılmıştır.